فسیلنامه

صفحه ای مختص قاب فسیلنامه باز شد:

http://qumathic.blogsky.com/pages/

معاد

معاد در نهج البلاغه 

ویژگی‏های روز قیامت

روز قیامت، یکی از روزهای بسیار مهم وحساسی است که هر انسانی در پیش رو دارد. امیرمؤمنان علی علیه‏السلام درباره این مسئله می‏فرماید: «ای بندگان خدا! شما را به پرهیزکاری سفارش می‏کنم که عامل کنترل و مایه استواری شماست. پس به رشته‏های تقوا چنگ زنید و به حقیقت‏های آن پناه آورید تا شما را به سر منزل آرامش، جایگاه‏های وسیع، پناهگاه‏های محکم و منزلگاه‏های پر عزت برساند، در روزی که چشم‏ها خیره می‏شود و همه جا در نظر انسان تاریک است و گله‏های شترومال و اموال فراوان فراموش می‏گردد؛ زیرا به هنگام قیامت، به گونه‏ای، در صور اسرافیل می‏دمند که قلب‏ها از کار می‏افتد، زبان‏ها باز می‏ایستد، کوه‏های بلند و سنگ‏های محکم فرو می‏ریزد و قسمت‏های سخت آن، نرم چون سرابی می‏ماند، کوهستان‏ها با زمین هموار می‏گردد چنان که نه پستی و نه بلندی موجود است. پس در آن هنگام نه شفاعت‏کننده‏ای است که شفاعت کند و نه دوستی که نفع رساند و نه پوزش خواستن سودی دارد».

 قیامت، دادگاه الهی

قیامت روزی است که انسان در دادگاه عدل الهی باید پاسخگوی همه اعمال و رفتار خویش باشد. در این دادگاه، عذرهای بیهوده، دروغگویی و ادعاهای باطل ناممکن است؛ زیرا هر کس حقیقت اعمال خویش را مستقیما مشاهده می‏کند و شاهدان که عبارتند از خدا، پیامبر، مؤمنان و نیز اعضا وجوارح او، جملگی بر اعمال او شهادت می‏دهند و راهی برای فرار از کرده خویش نخواهد داشت. امیر مؤمنان می‏فرماید: «آن گاه که زمین سخت بلرزد و نشانه‏های هولناک قیامت تحقق پذیرد و پیروان هر دینی به آن ملحق شوند و هر پرستش‏کننده به معبود خود و هر اطاعت کننده‏ای به فرمانده خود رسد، نه چشمی برخلاف عدالت گشوده و نه قدمی بر خلاف حق آهسته بر زمین نهاده می‏شود. در آن‏روز چه دلیل‏هایی که باطل می‏گردد و عذرهایی که پذیرفته نمی‏شود. پس در جست‏وجوی عذری باش که پذیرفته شود و دلیلی بجوی که استوار باشد. ازدنیای فانی برای آخرت جاویدان توشه بردار و برای سفر آخرت وسایل لازم را آماده کن».

 حسابرسی انسان‏ها در قیامت

یکی از برنامه‏های مهمی که تمامی پیامبران الهی پس از خداپرستی، مردم را به آن توجه می‏دادند، اعتقاد به معاد بوده است؛ زیرا در سایه اعتقاد به معاد است که هدف از آفرینش تحقق می‏یابد و اعمال و رفتار انسان ارزش و معنا پیدا می‏کند. از این رو ما مسلمانان معتقدیم که خداوند باری تعالی در روز قیامت، همه انسان‏ها را دوباره زنده خواهد کرد تا در پیشگاه او، به حساب اعمال و رفتارشان رسیدگی شود. امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در باره این روز می‏فرماید: «قیامت روزی است که خداوند همه انسان‏های گذشته و آینده را برای رسیدگی دقیق حساب و رسیدن به پاداش اعمال، گرد آورد. پس همه فروتنانه به پاخیزند، در حالی که عرق از سر و رویشان وکنار دهانشان جاری است و زمین زیر پایشان لرزان است. نیکوحال‏ترین آنان کسی است که جای گذاشتن دو پایش را پیدا کند یا جایی برای آسوده ماندن بیابد».

 ضرورت توجه به معاد

سراسر زندگی دنیا، تنها گذرگاهی است برای رسیدن به مقصد نهایی. امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در نامه‏ای به فرزندش امام مجتبی علیه‏السلام باتوجه دادن به این مطلب می‏فرماید: «پسرم! من تو را از دنیا و تحولات گوناگون و نابودی و دست به دست گردیدنش آگاه کردم و از آخرت و آنچه برای انسان‏ها در آن‏جا فراهم است، اطلاع دادم و برای هر دو مثال‏ها زدم، تا پندپذیری و راه و رسم زندگی بیاموزی. همانا داستان آن کس که دنیا را آزمود، چونان مسافرانی است که در سرمنزلی بی‏آب و علف و دشوار زندگی می‏کنند و قصد کوچ به سرزمینی دارند که در آنجا آسایش و رفاه فراهم است. پس مشکلات راه را تحمل می‏کنند و جدایی دوستان و سختی سفر و ناگواری غذا را با جان و دل می‏پذیرند تا به جایگاه وسیع و منزلگاه امن و با آرامش قدم بگذارند. آن‏ها از سختی‏های طول سفر احساس ناراحتی ندارند و هزینه‏های مصرف شده را غرامت نمی‏شمارند و هیچ چیز برای آنان، دوست داشتنی نیست، جز آنکه به منزل امن و محل آرامش برسند».

 خلقت دوباره انسان‏ها

یکی از ادعاهایی که منکران معاد بیان می‏کردند، این بود که آفرینش دوباره انسان‏ها ناممکن است؛ لیکن قرآن مجید در پاسخ آنها می‏فرمود که آیا خلقت دوباره انسان‏ها، از آفرینش نخستین آنها دشوارتر است. آری، خداوند متعال با قدرت خویش، انسان‏ها را بار دیگر خواهد آفرید تا با حسابرسی اعمالشان، زندگی همراه با نعمت و رحمت، یانقمت وعذاب برای ایشان شروع شود. در فرمایشی از امیرمؤمنان آمده است: «تا آن زمان که پرونده این جهان بسته شود و خواست الهی فرا رسد و آخر آفریدگان به آغاز آن بپیوندد و فرمان خدا در آفرینش دوباره در رسد، آن‏گاه آسمان را به حرکت آورد و از هم بشکافد و زمین را به شدت بلرزاند و تکان سخت دهد که کوه‏ها از جا کنده شده و در برابر هیبت و جلال پروردگاری بر یکدیگر کوبیده و متلاشی شده و با خاک یکسان گردد. سپس هر کس را که در زمین به خاک سپرده شده، درآورد و پس از فرسودگی تازه‏شان گرداند و پس از پراکنده شدن، همه را گرد آورد. سپس برای حسابرسی و روشن شدن اعمال از هم جدا سازد».

 ضرورت یاد قیامت و عذاب الهی

امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در سخنانی راجع به شدت عذاب الهی و آتش دوزخ چنین می‏فرماید: «مردم! شما چونان مسافران در راهید که در این دنیا فرمان کوچ داده شدید. دنیا خانه اصلی شما نیست. پس به جمع‏آوری زاد و توشه بپردازید. آگاه باشیداین پوست نازک تن، طاقت آتش دوزخ را ندارد. پس به خود رحم کنید. شما مصیبت‏های دنیا را آزمودید، آیا ناراحتی آدمی را بر اثر خاری که در بدنش فرورفته یا ریگ‏های داغ بیابان او را رنج داده دیده‏اید؟ پس چگونه می‏شود تحمل کرد که در میان دو طبقه آتش، در کنار سنگ‏های گداخته، هم‏نشین شیطان باشید؟ آیا می‏دانید وقتی مالک دوزخ بر آتش غضب کند، شعله‏ها بر روی هم می‏غلتند و یکدیگر را می‏کوبند و آن گاه که بر آتش بانگ زند، میان درهای جهنم به هر طرف زبانه می‏کشد».

 انسان‏ها در پیشگاه الهی

در خطبه‏ای از نهج البلاغه امیرمؤمنان علی علیه‏السلام درباره زنده شدن انسان‏ها در روز قیامت و حاضر شدن آنها در محضر الهی برای پاسخگویی اعمالشان چنین آمده است: «... تا آنجا که امور زندگانی پیاپی بگذرد و روزگاران سپری شود و رستاخیز برپا گردد. در آن زمان، انسان‏ها را از شکاف گورها و لانه‏های پرندگان و خانه درندگان و میدان‏های جنگ بیرون می‏آورند و آنها با شتاب به سوی پروردگار می‏روند و به صورت دسته‏هایی خاموش و صف‏های آرام و ایستاده حاضر می‏شوند.چشم بیننده خدا آنها را می‏نگرد و صدای فرشتگان به گوش می‏رسد. در آن هنگام، انسان لباس نیاز و فروتنی می‏پوشد و می‏بیند که درهای حیله و فریب بسته شده و آرزوها قطع گردیده است. دل‏ها آرام و صداها آهسته است و عرق از گونه‏ها چنان جاری است که امکان حرف زدن نیست. اضطراب و وحشت همه را فرا گرفته، بانگی رعدآسا و گوش‏خراش، همه را لرزانده، به سوی پیشگاه عدالت برای دریافت کیفر و پاداش می‏کشاند».

 توصیف بهشت و جهنم

در سخنانی از امام علی علیه‏السلام در توصیف بهشت و جهنم چنین آمده است: «خداوند، فرمانبرداران و اهل طاعت را در جوار رحمت خویش جای دهد و در بهشت جاویدان قرار دهد؛ خانه‏ای که مسکن گزیدگان آن هرگز کوچ نکنند وحالات زندگی آنان تغییر نپذیرد. در آنجا دچار ترس و وحشت نشوند و بیماری‏ها در ایشان نفوذ نخواهد کرد. خطراتی دامنگیرشان نمی‏شود و سفری در پیش ندارند تا از منزل به منزل دیگر کوچ کنند. اما گنهکاران را در بدترین منزلگاه درآورد و دست و پای آنها را با غل و زنجیر به گردنشان درآویزد؛ چنان که سرهایشان به پاها نزدیک گردد. جامه‏های آتشین بر بدنشان پوشاند و در عذابی که حرارت آتش آن بسیار شدید و صدای شعله‏ها هراس‏انگیز است، قرار دهد؛ جایگاهی که هرگز از آن خارج نگردد و برای اسیران آن غرامتی نپذیرند».

 برای غیر دنیا آفریده شده‏اید

امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در خطبه‏ای مردم را به موقتی بودن زندگی دنیا توجه داده است و می‏فرماید: «ای مردم! دنیا سرای گذر و آخرت خانه جاویدان است. پس از گذرگاه خویش برای سر منزل جاودانه توشه برگیرید و پرده‏های خود را در نزد کسی که بر اسرار شما آگاه است، پاره نکنید. پیش از آنکه بدن‏های شما از دنیا خارج گردد، دل‏هایتان را خارج کنید. شما را در دنیا آزموده‏اند و برای غیر دنیا آفریده‏اند. کسی که بمیرد، مردم می‏گویند: چه باقی گذاشت، اما فرشتگان می‏گویند: چه پیش فرستاد؟ خدا پدرانتان را بیامرزد، مقداری از ثروت خود را جلوتر بفرستید تا در نزد خدا باقی ماند و همه را برای وارثان مگذارید که پاسخگویی آن بر شما واجب است».

 فراهم نمودن زاد و توشه

در فرمایشی از امیرمؤمنان علی علیه‏السلام خطاب به فرزند گرامی‏شان امام مجتبی علیه‏السلام درباره ضرورت توجه به منازل مختلفی که پس از مرگ در پیش روی انسان است و نیز تلاش و کوشش در راه فراهم آوردن زاد و توشه برای این مسافرت بسیار مهم چنین آمده است: «بدان! راهی پر مشقت و بس طولانی در پیش روی داری و در این راه، بدون تلاش بایسته و فراوان و زاد و توشه و سبک کردن بار گناه، موفق نخواهی بود. بیش از تحمل خود بار مسئولیت بر دوش منه که سنگینی آن برای تو عذاب‏آور است. اگر مستمندی را دیدی که توشه‏ات را تا قیامت می‏برد و فردا که به آن نیاز داری به تو باز می‏گرداند، کمک او را غنیمت بشمار و زاد و توشه را بر دوش او بگذار و اگر قدرت مالی داری، بیشتر انفاق کن و همراه او بفرست؛ زیرا ممکن است روزی در رستاخیز در جست‏وجوی چنین فردی باشی و او را نیابی. به هنگام بی‏نیازی، اگر کسی از تو وام خواهد، غنیمت بشمار تا در روز سختی و تنگدستی به تو باز گرداند. بدان که در پیش روی تو، گردنه‏هایی وجود دارد که در آن، حال سبکباران به مراتب بهتر از سنگین‏باران است».

 ناگهانی بودن مرگ

یکی از ویژگی‏های مهم مرگ، ناگهانی بودن آن است. هیچ کس نمی‏داند چه روز و چه ساعتی اجل او فرا می‏رسد و از این دنیا رخت بر می‏بندد. چه بسیار افرادی که در کمال سلامت روز را شروع کردند و تا غروب آن روز اجلشان فرا رسید، در حالی که هیچ کس احتمال چنین اتفاقی را نمی‏داد. از این رو انسان باید همیشه آمادگی لازم را برای مسافرت آخرت داشته باشد. در فرمایشی از امیرمؤمنان علیه‏السلام آمده است: «چه بسیار کسانی که در آغاز روز بودند و به شامگاه نرسیدند و چه بسیار کسانی که در آغاز شب بر اوحسد می‏بردند و در پایان شب عزاداران به سوگش نشستند».

 گویی زندگی دنیا، یک روز بود

امیرمؤمنان علی علیه‏السلام درباره زودگذر بودن عمر هشدار داده، می‏فرماید: «ای بندگان! خدا را خدا را، پرواکنید که دنیا با قانونمندی خاصی می‏گذرد. شما با قیامت به رشته‏ای اتصال دارید؛ گویا نشانه‏های قیامت آشکار می‏شود و شما را در راه خود متوقف کرده با زلزله‏هایش سر رسیده است و سنگینی بار آن را بر دوش شما نهاده، رشته پیوند مردم با دنیا را قطع کرده و همه را از آغوش گرم دنیا خارج ساخته است. گویی یک روز بود و گذشت یا ماهی بود و سپری شد. تازه‏های دنیا کهنه شد و فربه‏هایش لاغر گردیدند. سپس به سوی جایگاهی تنگ، در میان مشکلاتی بزرگ و آتشی پر شراره می‏روند که صدای زبانه‏هایش وحشت‏زا، شعله‏هایش بلند و غرشش پرهیجان و گدازنده است. ... در آن میان، پرهیزکاران از کیفر و عذاب در امانند و از سرزنش‏ها آسوده و از آتش به دور و در خانه‏های امن الهی، از جایگاه خود خشنودند».

 عبرت از گذشتگان

مطالعه و تأمّل در زندگی گذشتگان، همواره در بردارنده نکات آموزنده اخلاقی و تربیتی است. مشاهده می‏کنیم آنها که همواره بر شوکت، قدرت و ثروت خویش مغرور بودند و دست به هر ستمی می‏زدند، اکنون در گوشه‏ای از این زمین پهناور زیر انبوهی از خاک رها شده‏اند و روحشان در عالم برزخ پاسخگوی رفتار و اعمالشان است. امام علی علیه‏السلام دراین باره می‏فرمایند: «همانا گذشتگان را دیدی که ثروت‏ها اندوختند و از فقر و بیچارگی وحشت داشتند و با آرزوهای طولانی فکر می‏کردند در امانند و مرگ را دور می‏پنداشتند، دیدی چگونه مرگ بر سرشان فرود آمد و آنان را از وطنشان بیرون راند؟... آیا ندیدید آنان را که آرزوهای دور و دراز داشتند و کاخ‏های استوار می‏ساختند و مال‏های فراوان می‏اندوختند، چگونه خانه‏هایشان گورستان شد واموال جمع‏آوری شده‏شان تباه و پراکنده و از آنِ وارثان گردید و زنان آنها با دیگران ازدواج کردند؟ آنها نه می‏توانند چیزی به نیکی‏هاشان بیفزایند ونه از گناه توبه کنند».

 آمادگی برای سفر آخرت

هر انسان عاقلی که سفری در پیش داشته باشد، از مدت‏ها قبل آمادگی‏های لازم و نیز زاد و توشه این سفر را فراهم می‏آورد تا بتواند در کمال موفقیت و سلامت این سفر را پشت سر بگذارد. حال این سؤال مهم مطرح می‏شود که آیا شایسته نیست انسان برای مهم‏ترین و حساس‏ترین سفری که در زندگی پیش روی خود دارد، زاد و توشه‏ای نیکو و شایسته فراهم آورد. امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در سخنانی می‏فرماید: «وابستگی به دنیا را کم کنید و با زاد و توشه نیکو به سوی آخرت باز گردید که پیشاپیش شما گردنه‏ای سخت و دشوار و منزلگاه‏هایی ترسناک وجود دارد که باید در آن جاها فرود آیید و توقف کنید. آگاه باشید که فاصله نگاه‏های مرگ بر شما کوتاه است و گویا هم اکنون چنگال‏هایش را در جان شما فرو می‏بَرَد. کارهای دشوار دنیا، مرگ را از یادتان برده و بلاهای طاقت‏فرسا، آن را از شما پنهان داشته است. پس پیوندهای خود را با دنیا قطع کنید و از پرهیزکاری کمک بگیرید».

 از دگرگونی روزگار عبرت بگیرید

گذشت زمان و گذر عمر، به انسان‏ها هشدار می‏دهد که خویشتن را برای مسافرت آخرت و کوچ کردن از این سرای فانی آماده سازند؛ زیرا عالم قبر و برزخ و پس از آن قیامت، منزلگاه‏های بسیار حساس و مهمی است که بدون آمادگی برای انسان‏ها بسیار سخت و وحشتناک خواهد بود. امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در سخنانی راجع به این مسئله می‏فرماید: «فردا به امروز نزدیک است. امروز با آنچه در آن است می‏گذرد و فردا می‏آید و بدان می‏رسد؛ گویی هر یک از شما در دل زمین به خانه مخصوص خود رسیده و در گودالی که کنده‏اند، آرمیده‏اید. وه که چه خانه تنهایی و چه منزل وحشتناکی و چه سیه‏چال غربتی! گویی هم‏اکنون بر صور اسرافیل دمیده‏اند و قیامت فرا رسیده و برای قضاوت و حسابرسی قیامت بیرون شده‏اید. پندارهای باطل دور گردیده، بهانه‏ها از میان برخاسته و حقیقت‏ها برای شما آشکار شده و شما را به آنجا که لازم بود کشانده‏اند. اگر چنین است، از عبرت‏ها پند گیرید و از دگرگونی روزگار عبرت پذیرید و از هشدار دهندگان بهره‏مند گردید.»

 توصیف مرگ

اگر انسان اندکی به واقعیت مرگ بیندیشد و باور کند که دیر یا زود از این سرای فانی کوچ خواهد کرد، دیگر تحت تأثیرخواهش‏های نفسانی خویش قرار نخواهد گرفت و هرگز به لذت‏های فانی و زودگذر دنیا دل خوش نخواهد شد؛ بلکه همواره با اعمال نیک به فراهم آوردن زاد و توشه برای سفر آخرت همت خواهد گمارد. امیرمؤمنان در سخنانی، این گونه به توصیف «مرگ» پرداخت است: «مرگ، نابود کننده لذت‏ها و خواهش‏های نفسانی و دور کننده اهداف شماست. مرگ، دیدار کننده‏ای دوست نداشتنی، هماوردی شکست‏ناپذیر و کینه‏توزی است که بازخواست نمی‏شود. دام‏های خود را هم‏اکنون بر دست و پای شما آویخته و سختی‏هایش شما را فرا گرفته و تیرهای خود را به سوی شما پرتاب کرده است. قهرش بزرگ، دشمنی‏اش پیاپی و تیرش خطاناپذیر است. چه زود است که سایه مرگ، شدت دردهای آن، تیرگی‏های لحظه جان کندن، بیهوشی سکرات مرگ، ناراحتی و خارج شدن روح از بدن، تاریکی چشم پوشیدن از دنیا و تلخی خاطره‏ها شما را فرا گیرد».

 مرگ از شما غفلت نمی‏کند

انسان چه بخواهد و چه نخواهد، مرگ و اجلش فرا خواهد رسید و هرگز برای همیشه در این دنیا زندگی نخواهد کرد. حتی انبیای الهی که بهترین بندگان خدا بودند، پس از چند سال زندگی در این دنیا، از این جهان رخت بربستند.

امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در این باره می‏فرماید: «مردم! شما را به یادآوری مرگ سفارش می‏کنم. از مرگ کمتر غفلت کنید. چگونه آن را فراموش می‏کنید، در حالی که شما را فراموش نمی‏کند؟ چگونه طمع می‏ورزید، در حالی که به شما مهلت نمی‏دهد؟ مرگ گذشتگان برای عبرت شما کافی است. آنها را به گورشان بردند، بی‏آنکه بر مرکبی سوار باشند. ایشان را در قبر فرود آوردند، بی‏آنکه خود فرود آیند. چنان از یاد رفتند، گویی از آباد کنندگان دنیا نبودند و آخرت همواره خانه‏شان بود. ... از چیزهایی که با آنها مشغول بودند جدا شدند و آنجا را که سرانجامشان بود، ضایع کردند. اکنون نه قدرت دارند از اعمال زشت خود دوری کنند و نه می‏توانند عمل نیکی بر نیکی‏های خود بیفزایند».

 ضرورت یاد مرگ

به یاد مرگ بودن، یکی از عوامل بسیار مهم و تأثیرگذار در رشد و تکامل اخلاقی آدمی است؛ زیرا انسانی که همواره به یاد مرگ باشد، ظواهر فریبنده دنیا او را از مسیرحق و حقیقت منحرف نمی‏سازد. از این رو امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در نامه‏ای به فرزند برومندش امام حسن علیه‏السلام می‏نویسد: «پسرم! بدان تو برای آخرت آفریده شدی نه دنیا. برای رفتن از دنیا، نه پایدار ماندن درآن. برای مرگ، نه زندگی جاودانه در دنیا که هر لحظه ممکن است از دنیا کوچ کنی و به آخرت در آیی. تو شکار مرگی که فرارکننده آن نجاتی ندارد. هر که را بجوید به او می‏رسد و سرانجام او را می‏گیرد. از مرگ بترس. نکند زمانی سراغ تو را گیرد که در حال گناه یا در انتظار توبه کردن باشی و مرگ مهلت ندهد و بین تو و توبه فاصله اندازد که دراین حال خود را تباه کرده‏ای.

پسرم! فراوان به یادمرگ باش و به یاد آنچه به سوی آن می‏روی و پس از مرگ در آن قرار می‏گیری تا هنگام ملاقات با مرگ، از هر نظر آماده باشی. نیروی خود را افزون کن و کمر همت را بسته نگهدار که ناگهان نیاید و مغلوبت نسازد».

 تاریکی و وحشت قبر

امیرمؤمنان علی علیه‏السلام در سخنانی راجع به قبر و دشواری‏های آن چنین می‏فرماید: او را در سرزمین مردگان می‏گذارند و در تنگنای قبر تنها خواهد ماند. حشرات درون زمین، پوستش را می‏شکافند و خشت و خاک گور بدن او را می‏پوساند. تند بادهای سخت آثار او را نابود می‏کند و گذشت شب و روز، نشانه‏های او را از میان برمی‏دارد. بدن پس از آن همه طراوت متلاشی می‏گردد و استخوان‏ها بعد از آن همه سختی و مقاومت پوسیده می‏شود و روح درگرو سنگینی بار گناهان است. آنجاست که به اسرار پنهان یقین می‏کند، اما نه بر اعمال نیکش چیزی اضافه می‏شود و نه می‏تواند از اعمال زشت توبه کند».

 پیام مردگان

زیارت قبرمؤمنان، یکی از اعمال مستحبی است که در روایات اسلامی بسیار بر آن تأکید شده است؛ زیرا این زیارت، نه تنها برای انسان زیارت کننده پاداش به همراه دارد، بلکه یادآوری و تذکری برای اوست تا برای لحظاتی در احوالات آنان بیندیشد و عبرت بگیرد. امیرمؤمنان علی علیه‏السلام درسخنانی در این باره می‏فرماید: «حال اگر چه آثارشان نابود و اخبارشان فراموش شده، اما چشم‏های عبرت بین آنها را می‏نگرد و گوش جان اخبارشان را می‏شنود که با زبان دیگری با ما حرف می‏زنند و می‏گویند: چهره‏های زیبا، پژمرده و بدن‏های ناز پرورده، پوسیده شد. بر اندام خود لباس کهنگی پوشانده‏ایم و تنگی قبرما را در فشار گرفته، وحشت و ترس را از یکدیگر به ارث برده‏ایم و خانه‏های خاموش قبر بر ما فرو ریخته و زیبایی‏های اندام ما را نابود و نشانه‏های چهره‏های ما را دگرگون کرده است. اقامت ما در این خانه‏های وحشت‏زا طولانی است؛ نه از مشکلات رهایی می‏یابیم ونه از تنگی قبر گشایشی فراهم می‏شود».

گرما چیست؟

رسانش گرما

 تعریف: اگر بین دو نقطه از یک جسم، اختلاف دمایی به وجود آید، گرمای درون جسم از بخش با دمای بالاتر به بخش با دمای پایین تر شارش می کند. این نوع شارش یا انتقال گرما را رسانش می گوییم.

مثلاً اگر یک سر میله ای فلزی را بر روی شعله بگیریم، بزودی انرژی گرمایی از طریق مولکولهای میله به انتهای دیگر آن نیز منتقل می شود و آنرا گرم می کند. رسانش گرما معمولاً در جامدات و به خصوص فلزات صورت می گیرد.

وسیله های آزمایش : میله ی فلزی - شمع - کبریت .

    ١. یک سر یک میله ی فلزی را در دست خود نگه دارید و سر دیگرآن را روی شعله بگیرید و چند لحظه صبر کنید .

    ٢. چه اتفاقی می افتد ؟ از این آزمایش چه نتیجه ای می گیرید ؟

    ٣. اگر سر میله را به مدت نسبتا" طولانی روی شعله نگه دارید سر دیگر آن که در دست شماست آنقدر داغ می شود که دیگر نمی توانید آن را نگه دارید . سر میله که در دست شما بوده است این انرژی رااز کجا دریافت کرده است ؟ پاسخ خود را در کلاس به بحث بگذارید .

جواب 1و2: ابتدا آن سر میله که روی شعله است گرم می شود و اندکی بعد در سر دیگر میله که در دست داریم احساس گرما میکنیم. نتیجه می شود گرما به طریق رسانش از یک سر میله به سر دیگر آن منتقل شده است.

3- انتقال گرما بطریق رسانش در جامدات و بخصوص فلزات در اثر ارتعاشات مولکولی آنها صورت می گیرد. به طوریکه مولکولهای جسم در اثر دریافت گرما دامنه ارتعاش بیشتری پیدا می کنند و به مولکولهای مجاور خود ضربه می زنند. این ضربه ها انرژی گرمایی را در طول جسم منتقل می کنند.

 

وسیله های آزمایش : چند میله از جنس های مختلف .

    چند میله از جنس های متفاوت ، ولی با طول و ضخامت یکسان را مطابق شکل (٢-٢) روی یک سه پایه قرار دهید . به سر هر میله چوب کبریتی را به کمک موم بچسبانید . اکنون سر دیگر هر سه میله را به طور همزمان توسط شعله ی چراغ گرما دهید . آنچه را مشاهده می کنید توضیح دهید . 

چوب کبریت هایی که با موم نگه داشته شده اند

جواب: گرما بطریق رسانش از آن سر میله ها که روی شعله قرار دارند به سر دیگر آنها که چوب کبریتها قرار دارند شارش می یابد و پس از مدتی در اثر ذوب شدن موم ها کبریت ها می افتند. اما زمان این اتفاق برای همه میله ها یکسان نیست و میله هایی که رسانش گرمایی بهتری دارند کبریت شان زودتر می افتد. اگر میله ها به ترتیب شیشه ای و آهنی و مسی باشند، چون رسانش گرمایی مس بیشتر از آهن و رسانش آهن بیشتر از شیشه است، ابتدا کبریت میله مسی و سپس مال آهن و در آخر کبریت میله شیشه ای می افتد.

 

 

وسیله های آزمایش : قطعه یخ - لوله آزمایش - توری فلزی - شمع - کبریت - گیره - ظرف آب .

    ١- قطعه ی یخی را درون یک لوله ی آزمایش قرار دهید . روی یخ را با یک توری فلزی بپوشانید به طوری که یخ در ته لوله باقی بماند .

    ٢- لوله را از آب سرد پر کنید .

    ٣- سر لوله را مطابق شکل ( ٢-٣ ) گرم کنید .

    ٤- آنچه را مشاهده می کنید یادداشت کنید و برای دوستان خود گزارش کنید . 

جواب: پس از مدتی مشاهده می کنیم که آب در بالای لوله می جوشد اما یخ در پایین آن همچنان باقی مانده است. برای ذوب یخ مدت نسبتاً زیادی را باید منتظر باشیم. نتیجه این آزمایش آن است که رسانش گرمایی آب ضعیف است.

بطور کلی از انجام دو آزمایش 5و6 و انجام آزمایشهایی در مورد رسانش گرمایی گازها نتیجه می شود رسانش گرمایی فلزات بیشتر از مایعات( مثل آب) و رسانش گرمایی مایعات بیشتر از گازها( مثل هوا) است.

تعادل گرمایی

 تعریف: دو جسم را هنگامی با یکدیگر در تعادل گرمایی نی گویند که در حال تماس کامل دمای آنها تغییری نکند.

مثلاً هنگامی که جسم داغ را در داخل یک ظرف آب می اندازیم بعد از مدتی انتقال گرما از جسم به آب قطع می شود و دیگر دمای جسم و آب تغییر نمی کند. در این حالت جسم و آب در حال تعادل گرمایی قرار دارند.

 دمای تعادل

 تعریف: دمایی که دو جسم در حال تعادل گرمایی پیدا می کنند، دمای تعادل آنها نامیده می شود.

مثلاً در مثال جسم داغ و ظرف آب فرض کنیم، دمای جسم قبل از قرار گرفتن در آب  150 و دمای آب   20 باشد. اگر بعد از مدتی که به تعادل گرمایی رسیدند دمای هر دو   28 بشود، این دما را دمای تعادل می نامند.

 رسانا یا عایق گرما

 رسانش گرما توسط جامدات مختلف یکسان نیست. جامداتی که رسانش گرما را به خوبی انجام می دهند، رسانای گرما نامیده می شوند. فلزات رسانای خوب گرما هستند. جامدات یا موادی را که رسانش گرما را بخوبی انجام نمی دهند، عایق گرما می نامند. موادی مثل شیشه، چوب، پلاستیک عایق های خوب گرما هستند. و مایعات  و گازها ( مثل آب و هوا) نیز عایق گرما به حساب می آیند.

 

چند مورد برای استفاده از رساناهای خوب گرما را بیان کنید.

ج: 1- شعله پخش کن: وسیله ای است فلزی که روی شعله ی چراغ گاز قرار می دهند تا گرمای حاصل را در ناحیه ی وسیع تری پخش کنند و از سوختن غذا در یک نقطه بلافاصله بالای شعله جلوگیری شود.

2-  قابلمه ها معمولاً از جنس آلومینیوم، مس یا آهن یا ترکیبی از این مواد ساخته می شوند. زیرا این مواد گرما را به آسانی از شعله به مواد غذایی درون خود می رسانند. از عایق های پلاستیک سخت یا چوبی نیز به عنوان دستگیره این ظروف استفاده می شود.

E تذکر: همانطور که در فصل انرژی بیان شد، برای صرفه جویی در مصرف سوخت و انرژی در زمستان، مناسب است در ساختمان خانه ها از عایق های مناسب گرمایی استفاده شود. در 

س: هوا از نظر خاصیت رسانایی گرما چگونه است؟

ج: همانطور که گفته شد، گازها و از جمله هوا رسانای بسیار ضعیف گرما بوده و بنابراین عایقهای مناسبی برای آن می باشند. مثلاً علت گرم نگهداشتن لباس های ضخیم در زمستان آن است که این لباس ها لایه هایی از هوا را بین تارها و منفذهای خود نگه می دارند و با عایقبندی بدن، مانع از انتشار گرمای بدن به محیط سرد می شوند. پرندگان نیز به این ترتیب، در زمستان با محبوس کردن هوا بین پرهایشان خود را گرم نگه می دارند.

صفحه جدید

برای دیدن صفحه اصلی وبلاگ باید به آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید.

www.qumathic.blogsky.com/pages/main

بازی Snake

حالا برایتان برنامه بازی اسنیک را می گذارم: 

uses graph,crt;
var
a,b,y,v,n,vy,e,f,g,h,r,t,s,m,z,i,goal:integer;
u,q,w:integer;
ali,sir,d,war:char;
begin
initgraph(a,b,'');

y:=320;
v:=1;
n:=240;
vy:=1;
s:=10;

while (ali<>chr(27)) do
begin
if keypressed then ali:=readkey;
if(ali='a')then
begin
y:=y-5;
setcolor(black);
circle(y+5,n,s);
setcolor(white);
circle(y,n,s);

end;
if(ali='s')then
begin
n:=n+5;
setcolor(black);
circle(y,n-5,s);
setcolor(white);
circle(y,n,s);
end;
if(ali='d')then
begin
y:=y+5;
setcolor(black);
circle(y-5,n,s);
setcolor(white);
circle(y,n,s);
end;
if(ali='w')then
begin
n:=n-5;
setcolor(black);
circle(y,n+5,s);
setcolor(white);
circle(y,n,s);
end;
delay(20);
end;
end.

تراوین

خب اولین بخش کامپیوتری را با تراوین آغاز می کنیم.

تراوین بازی اینترنتی است که شما ابتدا به عنوان یک رییس قبیله شروع به کار می کنید.تراوین دراری 4 منبع است:چوب و آهن و گندم و خشت.شما در تراوین دو بخش دارید.یک دید کلی دهکره که شما دهکده خود و زمین ها برای افزایش منابع خود را می بینید و دیگری مرکز دهکده که فقط برای ساختن ساختمان است.دوست عزیزی که این مطلب رو می خوانی فکر کردی الکیه هان!فکر کردی می یایی 

تراوین و فقط پیشرفت می کنی؟خب معلومه که نه.شما بعد از اینکه اون آدمک کنار صفحتون رفت گیر میفتید.گیر حملات دشمن.هاهاها.خب داشتم می گفتم بعد از اون می ریم سراغ پیشرفت ها.اول بازی یک آدمکی کنار صفحه هست که کاردان است و شما باید روی اون کلیک کنید و وظیفه های خود را انجام بدید.در تراوین یک قسمت دستورالعمل دارد که درباره ی ساختمان ها توضیح داده.خوب حالا باید بریم سر انتخاب قبیله شما باید انتخاب کنید:

رومی:فردی تازه واردی هستید و ولخرج

توتن:آدم وحشی و غارتگری هستید و خسیس

گول:آدم ترسویی هستید و فقط دفاع می کنید

خب در بخش بدی درباره ی ساختمون های هر قبیله براتون مطلب میگذارم.

ادامه دارد...

راه اندازی کامپیوتر

با سلام

اینجانب مدیریت وبلاگ در نظر دارد تا بخش بازی های کامپیوتری را راه اندازی کند.

این بخش شامل توضیحات  بازی ها می باشند.

انواع بازی ها

بازی آنلاین

بازی کامپیوتری

پلیمر

پلیمر

ریشه لغوی

واژه پلیمر از دو واژه یونانی Poly و Meros مشتق شده است و به معنی بسپار است. 

مقدمه

بشر نخستین ، آموخته بود چگونه الیاف پروتئینی پشم و ابریشم و الیاف سلولزی پنبه و کتان را عمل آورد، رنگرزی کند و ببافد. بومیان جنوبی از لاستیک طبیعی ، برای ساختن اشیاء کشسان و پارچه‌های ضد آب استفاده می‌کردند. پلی کلروپرن ، نخستین لاستیک سنتزی است که در آمریکا تهیه شد و گسترش یافت. پلی بوتادین ، نخستین کائوچوی سنتزی است که آلمانی‌ها به نام بونا- اس به مقدار کافی تهیه کردند. بوتیل کائوچو ، یکی از چهار لاستیک سنتزی است که اکنون به مقدار بیشتری تهیه و مصرف می‌شود. 

تاریخچه

نخستین لاستیک مصنوعی ، سلولوئید است که از نیترو سلولز و کافور توسط "پارکر" در سال 1865 تهیه شد. ولی در سال 1930، عمل پلیمریزاسیون و الکلاسیون کشف شد و در صنعت بکار گرفته شد. در این دوران ، آمونیاک برای تولید مواد منفجره ، تولوئن برای TNT و بوتادین و استیرن برای تولید لاستیک مصنوعی به مقدار زیادی از نفت تولید شد. 

سیر تحولی

استات سلولز در سال 1894 توسط "بران دکرس" سنتز شد و در سال 1905 توسط "میلس" کامل شد. در سال 1900، "رم" ، پلیمریزاسیون ترکیبات آکریلیک را آغاز کرد و در سال 1901، "اسمیت" نخستین فتالات گلسیرین (یا فتالات گلسیریل) را تهیه کرد. در اواسط قرن بیستم در آلمان ، "اشتودینگر" ، قانون مهم ساختار مولکولهای بزرگ را وضع کرد. در سال 1934، کارخانه (ICI) موفق به تهیه مولکولهای بزرگ پلی اتیلن شد.

"دوپن" بطور منظم در زمینه تراکم مواد بررسیهایی انجام دارد که در نتیجه ، به تهیه پلی آمیدها یعنی الیاف نایلون نایل شد و الیاف پلی آمید را از کاپرولاکتام تهیه کرد که به الیاف پرلون شهرت یافت. 

نقش و تاثیر پلیمرها در زندگی

کاغذ ، چوب ، نایلون ، الیاف پلی استر ، ظروف ملامین ، الیاف پلی اتیلن ، اندود تفلون ظروف آشپزی ، نشاسته ، گوشت ، مو ، پشم ، ابریشم ، لاستیک اتومبیل و... ، ماکرومولکولهایی هستند که روزانه با آنها برخورد می‌کنیم. 

مفاهیم مرتبط با شیمی پلیمر

در مورد پلیمرها با مفاهیمی همچون خواص فیزیکی و مکانیکی ، مکانیسم پلیمر شدن ، فرآورش پلیمرها روبرو هستیم. 

خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها

در بر گیرنده مفاهیم زیر است:

مورفولوژی ، رئولوژی ، انحلال پذیری ، وزن مولکولی ، روشهای آزمودن ، روشهای شناسایی. 

مکانیسم پلیمری شدن

از سه طریق زیر است:

پلیمرشدن تراکمی ، پلیمرشدن افزایشی ، کوپلیمرشدن. 

فرآورش پلیمرها

در برگیرنده مباحث زیر است:

پر کننده‌ها ، توان دهنده‌ها ، نرم سازها ، پایدار کننده‌ها، عمل آورنده‌ها ، رنگ‌ها و غیره. 

شاخه‌های شیمی مرتبط با شیمی پلیمر

شیمی پلیمر با مباحث زیر در ارتباط است:

شیمی آلی

شیمی آلی فلزی

شیمی دارویی

پتروشیمی

صنایع نفت

چند کاربرد مهم پلیمرها

پلی آمید (نایلون)

برای تهیه الیاف ، طناب ، تسمه ، البسه ، پلاستیک صنعتی ، جایگزین فلز در ساخت غلتک یا تاقان ، بادامک ، دنده ، وسایل الکتریکی بکار می‌رود. 

پلی استر

بصورت الیاف ، جهت تهیه انواع لباسها ، نخ لاستیک ، بصورت لایه برای تهیه نوار ضبط صوت و فیلم بکار می‌رود. 

پلی اتیلن (کم‌چگالی ، شاخه‌دار)

بصورت لایه ورقه در صنایع بسته بندی ، کیسه پلاستیکی ، الیاف پارچه بافتنی ، بسته‌بندی غذای منجمد ، پرده ، پوشش پلاستیکی ، عایق ، سیم و کابل ، بطری بکار می‌رود. 

پلی استیرل

برای تهیه رزینهای تبادل یونی ، انواع کوپلیمرها ، رزینهای ABC ، مواد اسفنجی ، وسایل نوری ، وسایل خانگی ، اسباب بازی ، مبلمان بکار می‌رود. 

درس و شیمی

درس شیمی 2

خب داشتیم می گفتیم اتم ها دارای هسته و الکترون هستند.اما هر اتم یا بهتر بگویم هر عنصر داری ظرفیت است که به تعداد الکترون هایی است که در مدار آخر آن قرار دارد.معمولا این طور است که 

ابتدا در مدار اول 2 الکترون سپس در مدار دوم 8 الکترون و... هر چه قدر در مدار آخر الکترون بماند به آن ظرفیت عنصر میگوییم.خب از این ها بگذریم میرسیم به ترکیب ها.ترکیب ها از عناصر به وجود می آیند که به دلیل کامل کردن مدار الکترونی خود یا الکترون می گیرند و یا می دهند برای همین است که بعضی از ذرات دارای بار منفی یا مثبت هستند.(در حالت عادی اتم ها هیچ باری ندارند یعنی تعداد پروتون ها و الکترون ها برابر است.)اما بعضی از اتم های مشابه مثل دو فلوئور می آیند و الکترون ها خود را به اشتراک می گذارند.همین می شود که یک مولکول به وجود می آید.خب از این بحث هم می گذریم.هر شیمیدانی که بخواهد عاقلانه تصمیم بگیرد باید طرز استفاده از جدول تناوبی را بداند.جدول تناوبی دارای چند ردیف افقی و عمودی است که به ردیف عمودی گروه می گویند(شامل 18 خانه که خانه ها یا ردیف های بلند تر ردیف های اصلی و ردیف های تکی گروه فرعی می گویند) و به ردیف های افقی دوره می گویند(دارای 7 خانه هست.)در جدول تناوبی معمولا در هر خانه نماد شیمیایی عنصر و نام عنصر و عدد اتمی و جرمی آن نوشته شده است که همین باعث شده جدول تناوبی به عنوان یک مرجع استفتده شود.سبک ترین عنصر در جهان هیدروژن است.

ادامه دارد...

                                             *عکس ها در ادامه مطلب*