پلاسما
پلاسما حالت چهارمی از ماده است که دانش امروزی نتوانسته آن ها را جزو سه حالت دیگر پندارد و مجبور شده آنرا حالت مستقلی به حساب آورد. پلاسما با ماهیت محیط یونیزه ، ترکیبی از یون های مثبت و الکترون با مقدار معین می‌باشد که مقدار الکترون ها و یون های مثبت در یک محیط پلاسما تقریباً برابر است و حالت پلاسمای مواد ، تقریبا حالت شبه خنثایی دارد. پدیده‌های طبیعی زیادی از جمله آتش ، خورشید ، ستارگان و غیره در رده حالت پلاسمایی ماده قرار می‌گیرند. پلاسما شبیه به گاز است، ولی مرکب از ذرات باردار متحرکی به نام یون است. یون ها بشدت تحت تاثیر نیروهای الکتریکی و مغناطیسی قرار می‌گیرند. مواد طبیعی در حالت پلاسما عبارتند از انواع شعله، بخش خارجی جو زمین، اتمسفر ستارگان، بسیاری از مواد موجود در فضای سحابی و بخشی از دم ستاره دنباله‌دار. بد نیست بدانید که دانش امروزی حالات دیگری از جمله برهم کنش ( نیروهای ) ضعیف و قوی هسته‌ای را نیز در دسته‌بندی ها به عنوان حالت های پنجم و ششم ماده به حساب می‌آورد که از این حالت ها در توجیه خواص نوکلئون های هسته ، نیروهای هسته‌ای ، واکنش های هسته‌ای و در کل فیزیک ذرات بنیادی استفاده می‌شود. ساختار پلاسما : عموماً به مجموعه‌ای از یون ها ، الکترون ها و اتم های خنثی و جدا از هم پلاسما می‌گویند. پلاسما از لحاظ بار الکتریکی خنثی است. ماده در حالت پلاسما نسبت به حالت های جامد ، مایع و گاز نظم کم تری دارد. با این حال خنثی بودن الکتریکی پلاسما به طور متوسط انرژی منظمی را نشان می‌دهد. اگر پلاسما تا دمای زیاد حرارت داده شود، نظم موجود در پلاسما از بین می‌رود و ماده به توده درهم و برهم و کاملا نامنظم ذرات منفرد تبدیل می‌شود. بنابراین پلاسما گاهی نظیر سیارات، رفتاری جمعی و گاهی نظیر ذرات منفرد، به صورت کاملاً تکی عمل می‌کند. به دلیل همین رفتارهای عجیب و غریب است که غالباً پلاسما در کنار گازها و مایعات و جامدات ، چهارمین حالت ماده معرفی می‌شود. با وجود این پیچیدگی‌ها، با توجه به اینکه 99 درصد ماده موجود در طبیعت و جهان در حالت پلاسماست، بررسی پلاسمای طبیعی ضروری است. پلاسما کاربردهای بسیاری نظیر تولید انرژی و ... دارد. هنگام ترک زمین، با انواع پلاسماها مانند "یونسفر ، کمربندها و بادهای خورشیدی" مواجه می‌شویم.
